Orta Doğu’da Mavi Barış bu hafta su, enerji, gıda ve ekosistemler üzerine daha yakın işbirliği ile Orta Doğu’da sürdürülebilir kalkınmanın ilerletilmesi vizyonunu desteklemek amacıyla Bağdat Uluslararası Su Konferansı’na (BIWC) katılmıştır.
Ürdün, Irak, Lübnan ve Türkiye’den üyelerden oluşan bir heyet 6-8 Mayıs 2023 tarihlerinde gerçekleştirilen 3. Bağdat Uluslararası Su Konferansında Orta Doğu’da Mavi Barış Bölgesel Mekanizması ve Su Diplomasisi Merkezi’ni temsil etmiştir. Heyet konferansta girişimi ve girişimin politika diyalogları, su diplomasisi, araştırma ve eğitim alanlarındaki etkinliklerini öne çıkarmayı amaçlamıştır.
Orta Doğu’da Mavi Barış, Orta Doğu bölgesinde kendi türünün ilk örneği olan bir girişimdir. Irak, Ürdün, Lübnan, Suriye ve Türkiye’den üyeleri olan ve bölgesel olarak sahiplenilen bu diyalog platformu 2010 yılında kurulmuştur. Orta Doğu'da Mavi Barış Girişimi, bölge için barışçıl bir gelecek inşa etmek amacıyla suyun gücünü kullanma vizyonunu gerçekleştirmek için diyalog, kapasite geliştirme ve somut faaliyetlerden faydalanmaktadır. Girişim başlangıcından beri İsviçre Kalkınma ve İşbirliği Ajansı'ndan (SDC) destek almaktadır.
Konferansta yaptığı açılış konuşmasında, İsviçre Dışişleri Bakanlığı Orta Doğu ve Kuzey Afrika Dairesi Başkan Yardımcısı Vincent Pasquier, sürdürülebilir kalkınma için bölgesel işbirliğinin önemini ve Orta Doğu’da Mavi Barış’ın diyalog ve değişimi teşvik etmek için oynayabileceği rolü vurgulamıştır.
Orta Doğu’da Mavi Barış Yönetim Kurulu Başkanı Maysoon Al-Zoubi, konferansın Orta Doğu’da Mavi Barış girişimi için önemli bir fırsat olduğunu ifade etmiş; “Bölgedeki hükümet temsilcileriyle görüş alışverişinde bulunmaktan mutluluk duyduk. Suyumuzu yönetme şeklimizi değiştirmeye başlama konusunda açık bir istek var.” demiştir.
Su Diplomasisi Merkezi (Ürdün) ile ortaklaşa düzenlenen özel bir oturumda, Orta Doğu’da Mavi Barış üyeleri Prof. Dr. Bülent İnanç (Türkiye), Dr. Cihad al Mahamid (Ürdün) ve Müh. Hussain Abdalamer Al Zubedi (Irak), bölgede suyla ilgili ulusal zorluklara ve su etrafında olası işbirliği alanlarına ilişkin bakış açılarını sunmuştur.
Müh. Maysoon Al-Zoubi, daha fazla diyalog platformunun oluşturulması, somut Su-Enerji-Gıda-Ekosistemler Ekseni (WEFE Nexus) eylemlerinin uygulanması, farkındalık artırma ve kapasite geliştirme yoluyla bölgesel işbirliği fırsatlarına ilişkin bir analiz sunmuştur.
Su Diplomasisi Merkezi Direktörü Prof. Dr. Majed Abu-Zreig, Su Diplomasisi Merkezi'ndeki araştırma ve kapasite geliştirme faaliyetlerine genel bir bakış sunmuştur. Son olarak Cenevre Su Merkezi'nden (GWH) Prof. Dr. Mark Zeitoun, Orta Doğu’da Mavi Barış girişiminin bölge için katma değerinden bahsetmiştir.
Oturumun ardından konuşan Müh. Al-Zoubi, bölgesel paydaşların su hakkında konuşma ve düşünme biçiminde bir değişim fark ettiğini ifade etmiştir. “Artık su paylarının tahsisine odaklanmıyoruz. Bunun yerine bu bölgenin karşılaştığı zorlukları nasıl paylaşacağımızı tartışıyoruz. İklim değişikliği bölgedeki tüm ülkeleri etkiliyor ve bu soruna çözüm bulmak için birlikte çalışmaktan hepimiz fayda görebiliriz.”
Bölgesel Diyaloğun Artırılması
Konferansın ikinci gününde Su Diplomasisi Merkezi, Martti Ahtisaari Barış Vakfı (CMI) ve Iraklı STK Apsu işbirliğiyle “Su Diplomasisi ve Araştırma Yoluyla Bölgesel Diyaloğun Geliştirilmesi” konulu bir panel düzenlemiştir.
Bu oturumda Müh. Al-Zoubi, Orta Doğu’da Mavi Barış’ın yeni aşamasına ve gençlerin katılımına odaklanarak politika diyaloğu ve güven oluşturma, araştırma ve bilgi alışverişi ile Su-Enerji-Gıda-Ekosistem Ekseni (WEFE Nexus) etrafında planlanan etkinliklere ilişkin genel bir bakış sunmuştur.
CEWAS Irak Ülke Direktörü Nashwan Dhahir, Orta Doğu'da sürdürülebilir bir gelecek için işbirliğini teşvik eden yeni bir söylem geliştirmenin önemini vurgulayarak Orta Doğu’da Mavi Barış medya çalışmalarını aktarmıştır.
Prof. Dr. Bülent İnanç, Türkiye Su Enstitüsü (SUEN) tarafından Orta Doğu’da Mavi Barış’ın 2019-2022 yılları arasındaki önceki aşamasında hayata geçirilen “Ortadoğu'da Tarımsal Su Kullanım Verimliliğinin İyileştirilmesi” projesini tanıtmıştır. Tarımsal su kullanımında düşük verimliliğin bölge çapında bir sorun olduğunu ve SUEN projesinin, daha yakın işbirliğinin ve bilgi alışverişinin tüm paydaşlara fayda sağlayabileceğini gösterdiğini belirtmiştir.
CMI'dan Dr. Ana Cascao, Nil Havzası'nda taşkın ve kuraklık yönetiminden alınan dersleri aktarmış; bu derslerin Fırat ve Dicle Nehirlerine nasıl uygulanabileceğini tartışmıştır. Cenevre Su Merkezi'nden Dr. Mara Tignino sınıraşan nehir anlaşmalarının ilkelerinden bahsetmiştir. İsviçre, Irak ve Ürdün’deki Büyükelçilikleri ve İsviçre Kalkınma ve İşbirliği Ajansı vasıtası ile, bu yılki Bağdat Uluslararası Su Konferansında Orta Doğu’da Mavi Barış oturumlarının düzenlenmesine önemli destekler sağlamıştır.
Daha fazla bilgi için Orta Doğu’da Mavi Barış Koordinasyon Ofisi ile irtibata geçebilirsiniz:
Dr. Francesca de Châtel, Koordinasyon Ofisi Başkan Vekili: CO.BPME@inwrdam.net